Logo hmn.religionmystic.com

Nomothetic mus kom ze: piav qhia, cov hauv paus ntsiab lus, txoj kev tshawb fawb

Cov txheej txheem:

Nomothetic mus kom ze: piav qhia, cov hauv paus ntsiab lus, txoj kev tshawb fawb
Nomothetic mus kom ze: piav qhia, cov hauv paus ntsiab lus, txoj kev tshawb fawb

Video: Nomothetic mus kom ze: piav qhia, cov hauv paus ntsiab lus, txoj kev tshawb fawb

Video: Nomothetic mus kom ze: piav qhia, cov hauv paus ntsiab lus, txoj kev tshawb fawb
Video: Saib Mis paub Poj niam (hluas nkauj) tus yam ntxwv lub siab 2024, Lub Xya hli ntuj
Anonim

Txoj kev nomothetic yog ib qho ntawm cov kev sib tham txog kev xav hauv kev xav. Psychologists uas siv nws muaj kev txhawj xeeb txog kev tsim cov kev cai dav dav raws li kev kawm ntawm cov neeg coob coob. Nyob rau hauv cov ntaub ntawv no, statistical (quantitative) txoj kev ntawm cov ntaub ntawv tsom xam yog siv.

Introduction

Lub hom phiaj ntawm kev tshawb fawb txog kev puas siab puas ntsws yog los pab txhawb kev kuaj mob paj hlwb los ntawm kev nkag siab lub ntsiab lus ntawm tus kab mob thiab siv cov tswv yim tiv thaiv thiab kho kom zoo. Ua kom tiav lub hom phiaj no yuav tsum tau piav qhia meej txog cov tsos mob tam sim no thiab kev kwv yees tseeb ntawm qhov kev tsis sib haum xeeb yav tom ntej. Nws yog ib qho tsim nyog yuav tsum siv txoj hauv kev los txo thiab tshem tawm tus cwj pwm teeb meem, nrog rau txoj hauv kev los tswj kev puas siab puas ntsws. Cov lus piav qhia tseeb thiab kev kwv yees xav tau cov cuab yeej uas raug thiab ntseeg tau ua qauv kho mob. Qhov no yuav tsum tau muaj kev sib piv ntawm cov nomothetic thiab ideographic mus kom ze.

Nomothetic mus kom ze
Nomothetic mus kom ze

Terminology

Lo lus "nomothetics" los ntawm lwm yam Greek. ib -"law" + root θη- - "xav", tsim. Psychologists uas siv cov nomothetic mus kom ze yog feem ntau txhawj xeeb nrog kev kawm txog dab tsi tib neeg koom nrog ib leeg. Qhov ntawd yog, lawv tsim txoj cai ntawm kev sib txuas lus.

Lo lus "ideographic" los ntawm Greek lo lus idios, uas txhais tau tias "tus kheej" lossis "tus kheej". Psychologists txaus siab rau qhov nam no xav paub seb dab tsi ua rau txhua tus neeg tshwj xeeb.

keeb kwm keeb kwm

Lo lus "nomothetics" tau qhia nyob rau hauv lub xyoo pua 19th los ntawm German philosopher Wilhelm Windelband. Nws siv txoj kev nomothetic los piav txog ib txoj hauv kev rau kev sib sau ntawm kev txawj ntse, nrhiav kev ua kom muaj kev nthuav dav loj. Txoj kev no tam sim no muaj nyob rau hauv natural sciences thiab pom los ntawm ntau yam raws li qhov tseeb paradigm thiab lub hom phiaj ntawm txoj kev tshawb fawb.

Wilhelm Windelband
Wilhelm Windelband

Nomothetic approach

Txoj hauv kev ib txwm muaj rau kev txheeb xyuas kev txheeb xyuas hauv kev kho mob (thiab txhua yam kev puas siab puas ntsws) kev tshawb fawb yog nomothetic: lub hom phiaj yog ua kom muaj kev kwv yees dav dav txog cov pej xeem los ntawm kev tshuaj xyuas kev sib txawv ntawm tus kheej, uas yog, kev hloov pauv ntawm tib neeg. Txoj kev no yog qhov txaus nyiam vim nws tso cai rau cov neeg koom nrog (xws li, cov tswv cuab ntawm pawg tswj hwm lossis pab pawg kho mob uas muaj kev cuam tshuam, muaj kev pheej hmoo, lossis kev kho mob profile) tuaj yeem koom ua ke rau cov ntaub ntawv khaws cia hauv ob qho tib si hla ntu thiab cov haujlwm ntev.

Kev tshawb fawb Nomothetic yog ib qho kev sim tsim cov kev cai lij choj thiab kev nthuav dav dav dav. Lub hom phiaj ntawm nomothetic mus kom ze yog kom tauLub hom phiaj kev paub dhau los ntawm cov txheej txheem scientific. Yog li ntawd, quantum txoj kev tshawb fawb tau siv los tsim cov txiaj ntsig tseem ceeb. Cov kev cai lij choj tom ntej uas tau tsim tuaj yeem muab faib ua peb hom: kev faib cov neeg rau hauv pawg, tsim cov hauv paus ntsiab lus, thiab tsim kev ntsuas. Ib qho piv txwv ntawm qhov no los ntawm lub ntiaj teb ntawm kev puas siab puas ntsws yog Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, uas qhia cov xwm txheej no los ntawm kev faib tib neeg rau hauv pab pawg.

Cov kev tshawb fawb siv los ntawm txoj hauv kev nomothetic sau cov ntaub ntawv tshawb fawb thiab quantum. Rau qhov no, kev sim thiab kev soj ntsuam yog siv, thiab cov pab pawg nruab nrab raug txheeb xyuas los tsim kev kwv yees txog tib neeg.

Ideographic mus kom ze
Ideographic mus kom ze

Qhov zoo thiab qhov tsis zoo

Txoj hauv kev nomothetic suav tias yog kev tshawb fawb vim nws qhov tseeb ntsuas, kwv yees thiab tswj tus cwj pwm, kev tshawb fawb pab pawg loj, lub hom phiaj thiab kev tswj hwm uas tso cai rau kev rov ua dua thiab kev nthuav dav. Los ntawm qhov no, nws tau pab kev puas siab puas ntsws los ua kev tshawb fawb ntxiv, tsim cov kev xav uas tuaj yeem kuaj pom qhov pom.

Txawm li cas los xij, txoj hauv kev nomothetic muaj nws cov kev txwv. Nws tau raug liam tias tsis pom "tus txiv neej nws tus kheej" vim nws siv ntau ntawm cov pab pawg nruab nrab. Nws kuj tseem tuaj yeem ua rau kev nkag siab tsis txaus ntseeg, vim tib neeg tuaj yeem pom tus cwj pwm zoo ib yam tab sis vim txawv. Lwm qhov kev txwv ntawm txoj hauv kev no yog qhov kev twv ua ntej tuaj yeem ua rau pawg, tab sis tsis yog tib neeg.

16 tus cwj pwm yam
16 tus cwj pwm yam

Ideographic mus kom ze

Nyob rau hauv txoj hauv kev no rau kev txheeb xyuas kev txheeb xyuas, lub hom phiaj yog ua kom muaj kev kwv yees tshwj xeeb ntawm tus neeg los ntawm kev tshuaj xyuas cov kev sib txawv ntawm tus kheej lub sijhawm. Txij li thaum txoj kev xav ntawm tus kheej xav tias muaj kev sib haum xeeb ntawm cov neeg koom thiab lub sijhawm, txhua tus tau soj ntsuam ntau dhau los ntawm ntau lub sijhawm, thiab tom qab ntawd kev tshuaj xyuas tus kheej tau ua tiav.

Muaj ntau hom ntaub ntawv hloov pauv rau lub sijhawm tsom xam, qee qhov ntawm cov kws tshawb fawb thiab cov kws kho mob tau sau tseg lawm tab sis tsis tau sau los yog txheeb xyuas cov tswv yim. Txoj hauv kev ideographic yog tsim los siv cov ntaub ntawv tshawb fawb thiab siv cov kev sib tham tsis tsim nyog los sau cov ntaub ntawv zoo. Los ntawm cov ntaub ntawv no, kev nplua nuj ntawm tib neeg tus cwj pwm tuaj yeem pom. Ib qho piv txwv yog kev kawm los ntawm Abraham Maslow txog kev txhawb siab ntawm tib neeg tus cwj pwm. Nws siv cov neeg sau keeb kwm keeb kwm yav dhau los thiab cov tub ntxhais kawm kev xam phaj ua lub hauv paus ntawm nws qhov kev xav tau ntawm hierarchy.

Abraham Maslow
Abraham Maslow

Kev sib piv

Kev sib piv ntawm nomometric thiab ideographic mus kom ze hauv kev puas siab puas ntsws qhia tau hais tias lawv siv tau zoo thaum ua haujlwm nrog cov kev kho mob sib txawv kiag li. Los ntawm qhov pom ntawm nomothetic, nyiam yog muab rau correlational, psychometric thiab lwm txoj hauv kev kom muaj nuj nqis. Kev txheeb xyuas tus kheej yuav muaj kev cuam tshuam loj tshaj plaws ntawm kev kho tus kheej thaum ua ke nrog kev xavKev ntsuam xyuas lossis kev ntsuas tus cwj pwm uas zoo ib yam nrog tus neeg tus yam ntxwv tshwj xeeb profile lossis sawv cev ntawm tus mob.

Qhov muaj zog ntawm kev xav thiab kev coj noj coj ua hauv kev puas siab puas ntsws nyob ntawm qhov zoo ntawm cov ntaub ntawv sau.

Tib neeg txoj kev xav
Tib neeg txoj kev xav

Studying Cwm pwm

Txoj kev xav txog kev xav ntawm tus cwj pwm kev tshawb fawb piv rau tib neeg raws li qhov zoo lossis qhov loj me rau txhua tus. Qhov no yog txoj hauv kev nomothetical. Muaj ob qho piv txwv: Hans Isaac hom thiab Raymond Cattell txoj kev xav ntawm tus cwj pwm. Lawv ob leeg qhia tias muaj qee tus cwj pwm zoo uas txhais cov qauv ntawm txhua tus cwj pwm, thiab qhov sib txawv ntawm tus kheej tuaj yeem txheeb xyuas raws li qhov ntev no.

Tshaj 20 xyoo dhau los, kev pom zoo dav dav tau pib tshwm sim txog cov yam ntxwv no. Qhov Loj Tsib yog kev hloov pauv, kev pom zoo, kev xav paub, kev xav ruaj khov, thiab qhib rau kev paub.

Kev tshawb nrhiav tus kheej
Kev tshawb nrhiav tus kheej

Case Study

Nyob rau hauv kev kawm ntawm nomothetic thiab ideographic mus kom ze, ib tug txheej txheem hu ua Q-sort yog siv. Ua ntej, cov ntsiab lus tau muab ntau daim npav, txhua tus muaj cov lus ntsuas tus kheej. Piv txwv li, "Kuv yog phooj ywg" lossis "Kuv xav tau", thiab lwm yam. Cov ntsiab lus raug nug kom txheeb cov ntawv teev lus hauv pawg. Ib pawg muaj cov lus "zoo li kuv", qhov thib ob - "tsawg kawg li kuv". Tseem muaj ob peb pawg rau cov nqe lus nruab nrab.

Tus naj npawb ntawm daim npav tuaj yeem sib txawv, raws li tus naj npawb ntawm pawg thiab hom lus nug (xws li "Kuv tam sim no yog dab tsi?", "Kuv nyiam dab tsi ua ntej?", "Kuv tus khub pom kuv li cas? ", "Kuv xav li cas?"). Yog li ntawd, muaj ib tug muaj peev xwm infinite variations. Qhov no yog ib txwm muaj rau cov nomothetic thiab ideographic mus kom ze, raws li lawv xav tias muaj ntau tus kheej li muaj cov neeg nyob.

Pom zoo: