Logo hmn.religionmystic.com

Zoroastrianism raws li kev ntseeg: keeb kwm, nta, postulates, cim thiab cwj pwm

Cov txheej txheem:

Zoroastrianism raws li kev ntseeg: keeb kwm, nta, postulates, cim thiab cwj pwm
Zoroastrianism raws li kev ntseeg: keeb kwm, nta, postulates, cim thiab cwj pwm

Video: Zoroastrianism raws li kev ntseeg: keeb kwm, nta, postulates, cim thiab cwj pwm

Video: Zoroastrianism raws li kev ntseeg: keeb kwm, nta, postulates, cim thiab cwj pwm
Video: Tus Cawm Seej Hloov Neeg Txoj Hmoo (HD) 2024, Lub Xya hli ntuj
Anonim

Ua ntej pib ntawm peb lub sijhawm, muaj ntau yam kev ntseeg nrov, hais txog qhov niaj hnub no tsis yog txhua tus tuaj yeem hais tias nws yog dab tsi. Ib qho ntawm cov xwm txheej zoo li no, tsis nco qab los ntawm tib neeg thiab ib nrab rov qab mus rau yav dhau los, yog Zoroastrianism. Dab tsi kev ntseeg yog qhia los ntawm lo lus no, tsis yog txhua tus neeg nyob hauv paub. Cia peb sim xav txog dab tsi yog cov yam ntxwv ntawm dogma, dab tsi yog qhov nthuav txog Zoroastrianism, thaum nws tshwm sim thiab nws tsim li cas.

Zoroastrianism tus tsim ntawm kev ntseeg tswv yim
Zoroastrianism tus tsim ntawm kev ntseeg tswv yim

cov ntaub ntawv dav dav

Raws li qee cov kws tshawb fawb uas kawm txog kev ntseeg, Zoroastrianism tau pib kwv yees li xyoo thib rau lossis xya xyoo pua ua ntej pib lub sijhawm tam sim no (txawm li cas los xij, muaj lwm hnub). Ntawm cov kev ntseeg uas tsuas muaj ib qho kev ntseeg siab tshaj plaws, Zoroastrianism raug suav hais tias yog qhov qub tshaj plaws. Txawm li cas los xij, cov kev xav ntawm cov kws tshaj lij txawv: qee qhov qhia tias kev faib cov qauv no ua dualistic. Yuav ua li casNws paub los ntawm kev tshawb fawb keeb kwm tias Zoroastrianism tau tshwm sim ntawm thaj chaw ntawm niaj hnub Iran. Nyob rau hauv ancient sij hawm, cov av no hu ua Persia. Nyob rau tib lub sijhawm, phau ntawv qhia yooj yim tau tsim, tsim los cuam tshuam nws cov postulates thiab dogmas. Cov ntawv dawb ceev no hu ua Avesta.

Kev tshaj tawm sai hauv zej zog yog qhov zoo uas tsis muaj nyob hauv txhua txoj kev ntseeg. Zoroastrianism tau dhau los ua ib qho ntawm cov neeg uas muaj peev xwm koom nrog pawg neeg coob. Cov cheeb tsam Central Esxias, cov teb chaws Middle Eastern sai sai tau los ua ib qho chaw loj ntawm cov neeg nyob hauv Zoroastrianism. Raws li cov kws tshawb fawb koom nrog hauv kev tshawb fawb txog kev ntseeg tau tsim, hauv Central Asia txij thaum pib ntawm lub sijhawm tam sim no thiab mus txog rau theem pib ntawm Nrab Hnub nyoog, qhov kev taw qhia tshwj xeeb no yog tus thawj coj hauv kev thov. Txawm li cas los xij, dhau sij hawm qhov xwm txheej tau hloov pauv. Peb txoj kev ntseeg uas nrov tshaj plaws niaj hnub no tau maj mam hloov txoj kev ntseeg hauv nqe lus nug. Adherents ntawm cov kev taw qhia thaum ub tuaj yeem pom ntawm cov neeg ntawm Iran thiab hauv qee thaj tsam ntawm Is Nrias teb, tab sis lawv cov naj npawb tsis sib xws tsawg dua piv rau qhov cuam tshuam txog Zoroastrianism nyob rau ntau pua xyoo dhau los.

Kev ntseeg tshwm sim Zoroastrianism
Kev ntseeg tshwm sim Zoroastrianism

Nws pib ua li cas

Txhua yam muaj qhov chaw, thiab kev ntseeg yuav tsis muaj qhov zam. Zoroastrianism, raws li cov kws tshawb fawb pom, pib los ntawm cov lus ntawm tus yaj saub Zarathustra. Paub tias tus txiv neej no yog ib haiv neeg ntawm ib tsev neeg muaj koob meej. Nws txiv yog ib tug thawj coj ntawm Ancient Persia, uas muaj txiaj ntsig zoo heev. Raws li cov lus dab neeg uas tau muaj sia nyob rau niaj hnub no hais tias, tus yaj saub raug xaiv los ntawm ib tug vajtswv thaum nws niam tab tom nqa nws. Raws li cov thwjtim haiskev ntseeg, tus me nyuam dawb ceev tiv thaiv niam txiv los ntawm kev phem quab yuam. Thaum nws yug los, tus tub tam sim ntawd pib luag. Raws li cov ntawv dawb ceev tau hais tias, nws muaj lub peev xwm tshwj xeeb los tsav cov dab tawm, thiab tsis muaj ib tug tub txib ntawm kev tsaus ntuj tuaj yeem tiv taus qhov ze ntawm tus menyuam. Thaum Zarathustra mus txog rau thaum hluas, tus vajtswv zoo tshaj tau muab kev txawj ntse rau nws. Yog li ntawd nws thiaj paub tias txoj kev ntseeg tseeb uas tib neeg yuav tsum ua raws.

yam kev ntseeg twg yog zoroastrianism
yam kev ntseeg twg yog zoroastrianism

Ntau txoj hauv kev, Zoroastrianism yog kev ntseeg raws li cov lus ntawm Zarathustra. Ntawm cov no, qhov nto moo tshaj plaws yog qhov nws hais thaum muaj hnub nyoog 42. Tus txiv neej tau hais lus qhuab qhia, thiab nws cov lus tshaj tawm thoob plaws ntiaj teb. Thaum muaj hnub nyoog no, tus yaj saub tau tshwm sim los hais rau cov neeg mloog, thiab nws cov lus tau nkag mus rau hauv lawv lub siab. Raws li txoj cai, lub sijhawm ntawm cov lus qhuab qhia no yog qhov pib ntawm Zoroastrianism, uas sai sai tau los ua ib qho ntawm cov kev ntseeg tseem ceeb ntawm kev qub txeeg qub teg.

Tus yaj saub hais li cas?

Kev paub txog keeb kwm thiab cov yam ntxwv ntawm kev ntseeg no, nws yog qhov tsim nyog ua ntej ntawm txhua yam uas yuav tsum tau ua tib zoo saib xyuas nws tus tsim thiab cov tswv yim tseem ceeb. Zoroastrianism yog kev ntseeg uas muaj ib qho tseem ceeb tshaj plaws ntawm Vajtswv - Ahuramazda. Nws yog hais txog nws tias tus yaj saub nqa cov lus, qhia txhua tus neeg nyob ib puag ncig nws txog lub siab nyiam los saum ntuj los. Cov khub ntawm tus tsim, cov thwj tim ntawm Zarathustra, tau mus rau thaj tsam ze tshaj plaws, qhia txhua tus neeg txoj xov zoo. Ib qho tshwj xeeb ntawm cov kev taw qhia tshiab yog nws qhov tshwj xeeb qhib - nyob rau hauv ntau txoj kev, Zoroastrianism yog qhov ntxeev ntawm tag nrho cov kev cai dab qhuas yav dhau los. Cov pawg pov thawj hwj tau muaj, thiab qhov no nyiam cov neegntawm cov neeg. Raws li historians, plaub centuries ua ntej qhov tshwm sim ntawm peb era nyob rau hauv lub Persian thaj chaw, feem ntau ntawm cov pejxeem yog adherents ntawm Zoroastrianism.

Ob tus tsim ntawm kev ntseeg thiab cov tswv yim tseem ceeb ntawm Zoroastrianism sib npaug nyiam cov pej xeem nyiam. Raws li qhov kev ntseeg no nthuav, tus yaj saub tus cwj pwm tau dhau los ua lus dab neeg. Yog tias thaum xub thawj nws yog ib tus neeg tshwj xeeb, txawj ntse nrog lub peev xwm hais lus, ces maj mam hloov mus ua ib hom superman. Cov neeg ua raws li kev cai dab qhuas hais tias thaum nws lub neej tus yaj saub tau tso nws lub cev tuag ntau zaus, raug hu rau kev sib tham los ntawm tus vajtswv loj tshaj nws tus kheej. Lawv hais tias Zarathustra tau pib rau hauv txhua qhov kev paub tsis meej hauv ntiaj teb, nws paub tias lub qab ntuj khwb ua haujlwm li cas, nws nkag siab zoo txog kev paub qhov txawv ntawm qhov phem thiab qhov zoo - thiab tag nrho cov no ua tsaug rau Vajtswv txoj kev txawj ntse.

yam kev ntseeg twg yog zoroastrianism
yam kev ntseeg twg yog zoroastrianism

Txhua yam sau cia

Lub tswv yim tseem ceeb ntawm Zoroastrianism, kev ntseeg uas kav Ancient Asia, tau sau tseg hauv phau ntawv dawb huv tshwj xeeb. Lub Avesta, raws li nws tau hu ua, tam sim no suav hais tias yog ib qho ntawm cov ntawv qub tshaj plaws tsim los ntawm tib neeg los sau cov kev tshwm sim kev ntseeg thiab cov lus txib. Nws tau mus txog peb lub sijhawm yuav luag tsis hloov, uas ua rau nws xav paub tshwj xeeb thiab tshwj xeeb. Lub Avesta tau sau cia nyob rau hauv kev sau ntawv twb nyob rau hauv peb era, kwv yees li nyob rau hauv lub thib ob xyoo pua los yog ib puas xyoo tom qab. Rau ib txhiab xyoo dhau los txog rau lub sijhawm no, tag nrho cov kev cai dab qhuas, kev tshwm sim, kev cai thiab cov ntaub ntawv khaws tseg tau kis los ntawm ib tus neeg mus rau lwm tus ntawm qhov ncauj. Cov pov thawj, cov xibhwb qhia tau lub luag haujlwm kom raugtxuag cov ntaub ntawv. Ib qho kev xav paub ntawm cov ntawv dawb ceev yog cov lus siv los sau nws, uas hu ua Avestan. Qhov no yog ib lo lus qub heev. Linguists ntaus nqi nws rau Indo-European thiab suav nrog hauv pab pawg ntawm Iranian lus. Txog thaum phau ntawv sau, nws twb ploj lawm. Cov ntawv sau dawb ceev ntawm Zoroastrianism yog tib daim ntawv sau tam sim no tsim nyob rau hauv cov lus tsis raug Avestan.

Avesta yog tsim los ntawm peb qhov loj. Tsis tas li ntawd, cov ntawv sau tau sau uas tsis yog ib feem ntawm cov ntawv tseem ceeb, tab sis qhia txog kev tshwm sim kev ntseeg. Qhov xav paub heev yog Avesta me - phau ntawv tsis suav nrog hauv kev sau kev ntseeg, tab sis muaj cov lus thov uas tau siv hauv kev coj ua. Qee tus nyob hauv cov lus Avestan uas ploj lawm, tab sis kuj tseem muaj cov ntawv sau hauv Middle Persian. Tib neeg siv tau cov ntawv no, hu rau Vajtswv hauv lub neej txhua hnub.

nqe vaj lug kub

Zoroastrianism yog kev ntseeg uas nws lub tswv yim tseem ceeb tau sau tseg hauv peb phau ntawv: Yasna, Yashty, Videvdad. Thawj yog mob siab rau zaj nkauj thiab kho cov ntawv thov Vajtswv. Rau cov thwjtim ntawm kev ntseeg, nws raug lees paub tias yog qhov tseem ceeb tshaj plaws. Qhov no suav nrog cov lus thov uas xav tau rau kev ua koob tsheej pe hawm. Nyob rau hauv tag nrho, Yasna muaj 72 tshooj, ntawm uas kaum xya yog Gathas. Qhov no yog lub npe ntawm zaj nkauj tseem ceeb tshaj plaws, kev thov Vajtswv siv los ntawm cov ntseeg Zoroastrianism. Nws ntseeg tias tus sau phau ntawv kev ntseeg no yog tus yaj saub zoo nws tus kheej.

Yashta tau mob siab rau thov Vajtswv. Nyob rau hauv tag nrho, muaj 22 qhov chaw nyob rau hauv lub block, qhia txog Ahuramazda. Los ntawm qhov thaiv no koj tuaj yeem pomhais txog lwm yam dawb ceev, tus phab ej thaum ub thiab cov yaj saub uas muaj nyob rau yav dhau los. Cov nkauj zoo li no rau qee qhov sawv cev rau cov ntsiab lus mythological ntawm kev ntseeg. Los ntawm lawv koj tuaj yeem kawm paub tias Zarathustra tshwm sim thiab nyob li cas, ntawm no yog ib qho kev piav qhia ntawm lub hwj chim los saum ntuj los, lub hom phiaj ntawm cov ntsiab lus siab dua thiab nws cov kev ua tiav.

Phau ntawv kawg yog Videvdad, tseem ceeb rau txhua tus neeg ntawm Zoroastrianism. Kev ntseeg (Zoroastrianism) thiab nws cov yam ntxwv hauv qhov thaiv no tau nthuav tawm ntawm qhov piv txwv ntawm kev coj noj coj ua. Avesta nyob rau hauv lub thib peb block yog ib tug sau ntawm rituals tsim nyog rau lub purification ntawm sab ntsuj plig thiab lub cev. Nws kuj muab kev txhais lus ntawm kev cai dab qhuas dogmas. Videvdad raug nquahu kom kawm rau cov neeg uas xav nkag siab zoo txog cov yam ntxwv ntawm kev ntseeg hauv nqe lus nug, kom nkag siab tias kev ntseeg yuav tsum txhais li cas.

qhov tshwm sim ntawm kev ntseeg ntawm Zoroastrianism
qhov tshwm sim ntawm kev ntseeg ntawm Zoroastrianism

About dogmas

Qhov txawv ntawm cov lus qhuab qhia hauv nqe lus nug yog raws li qhov kev tawm tsam ntawm qhov zoo thiab qhov phem - qhov no yog piav qhia luv luv ntawm kev ntseeg. Zoroastrianism tau dhau los ua ib qho ntawm thawj cov lus qhia hauv kev ntseeg nyob rau hauv supernatural. Raws li cov adherents ntawm txoj kev ntseeg no, kev zoo yog sawv cev los ntawm lub siab tshaj plaws deity. Cov chaw phem raug tswj hwm thiab txhawb nqa los ntawm lwm tus vajtswv - Angra Manyu. Raws li kawm tau los ntawm cov ntawv dawb ceev, ob tug vajtswv no yog menyuam ntxaib, yug los ntawm Vajtswv lub sijhawm. Lawv lub zog yuav luag sib npaug, tab sis cov ntawv dawb ceev hais tias: muaj ib hnub zoo yuav yeej. Thaum qhov no tshwm sim, Ahuramazda yuav dhau los ua tus kav peb lub ntiaj teb.

Tsuas yog tsis yog tus vajtswv tseem ceeb xwb, tab sis kuj yog nws tus pab cuam ze tshaj plaws - koj tuaj yeem paub txog qhov nolos ntawm kev piav qhia luv luv ntawm kev ntseeg. Hauv Zoroastrianism, muaj, piv txwv li, Mithra. Tus vajtswv no qhia txog kev ncaj ncees thiab kev ncaj ncees. Rau cov tuag, nws yog tus txiav txim. Mithra yog lub luag haujlwm rau lub teeb. Lwm tus pab ntawm kev caij tsheb yog Anagita, lub luag haujlwm rau fertility thiab dej. Fravashes tsis muaj qhov tseem ceeb. Nov yog lub npe ntawm ntau tus ntsuj plig uas tiv thaiv tib neeg los ntawm kev phem rog.

Zoo li cas?

Kom tau txais lub tswv yim zoo dua ntawm qhov kev qhia qhia li cas, koj yuav tsum paub koj tus kheej nrog cov postulates tshaj tawm los ntawm tus tsim ntawm Zoroastrianism. Kev ntseeg feem ntau yog raws li nws cov lus qhuab qhia, yog li lawv qhov tseem ceeb tsis tuaj yeem kwv yees. Raws li tus yaj saub tau hais, raws li cov ntawv dawb ceev tau hais, txhua tus neeg ua raws li cov lus qhuab qhia yuav tsum tau ua kom nws tus ntsuj plig huv. Txhua tus neeg yuav tsum siv zog ua kom ntseeg tau tias muaj qhov zoo hauv ntiaj teb ntau dua li kev phem, vim qhov no txiav txim siab qhov tshwm sim ntawm kev sib ntaus sib tua ntawm Vajtswv. Ib qho ntawm cov tswv yim tseem ceeb ntawm Zoroastrianism yog tias tus ntsuj plig ntawm cov ntseeg tau ntxuav, thiab thiaj li ua kom muaj kev nkag siab thiab kev coj dawb huv, ib tus yuav tsum ua qhov zoo thiab ua qhov zoo. Zoroastrianism pom zoo rau kev siab hlub thiab pom zoo kom txhua tus thiab txhua tus nce lawv cov txiaj ntsig hauv txoj kev ncaj ncees, thaum tib lub sijhawm koom nrog kev ua haujlwm uas muaj txiaj ntsig zoo rau tib neeg tag nrho. Raws li koj tuaj yeem kawm tau los ntawm cov kev cai ntawm kev ntseeg no, nws tsis tuaj yeem lees txais qhov chaw qias neeg, nws tsis tuaj yeem faus cov neeg tuag hauv av lossis muab pov rau hauv dej. Cov ntseeg yuav tsum ua kom lawv lub cev huv si.

Tus tsiaj dawb huv hauv Zoroastrianism yog tus dev. Nws yog ntseeg hais tias qhov no yog nplooj siab rau lub ntsiab deity. Cov dev yug - pom zoo los ntawm cov dawb huvphau ntawv ua. Koj tuaj yeem kawm txog qhov no los ntawm qhov uas tus tsim kev ntseeg tau hais hauv nws cov lus qhuab qhia. Zoroastrianism them nyiaj tshwj xeeb rau kev ntshaw ntawm ib tus neeg. Kev thov Vajtswv, kev cai dab qhuas thiab kev cai dab qhuas ploj mus rau hauv keeb kwm yav dhau, thaum qhov kev ua ntawm txhua tus neeg suav tias yog qhov tseem ceeb thiab tseem ceeb. Qhov uas tau hais thiab ua tiav, kev xav los ntawm tus neeg yog riam phom ntawm lub zog siab dua hauv kev tawm tsam cov chaw tsaus ntuj.

Ntshai thiab teeb

Zoroastrianism yog ib qho kev ntseeg thaum ub, uas, txawm li cas los xij, qhia tib neeg: tsis muaj dab tsi yuav ntshai thaum tuag. Nws yog ib qho txaus ntshai heev rau ib tug neeg ua tej kev txhaum. Tib neeg tus ntsuj plig nyob mus ib txhis, nws tsis raug hem nrog kev tuag. Yog hais tias thaum lub sij hawm muaj nyob rau hauv lub cev lub cev tus neeg ua zoo deeds, Mitra yuav tso nws nyob rau hauv lub vaj kaj siab. Cov uas ua phem yuav tau mus rau hauv ntuj txiag teb tsaus tom qab kev tuag.

Zoroastrianism yog qhov nthuav tsis tsuas yog nrog cov tswv yim hais txog lub neej tom qab thiab kev faib ua ob thaj chaw, tab sis kuj nrog kev ntseeg ntawm apocalypse. Zoroastrianism yog kev ntseeg ntawm kev tshwm sim, thiab hauv ib qho ntawm lawv Zarathustra tsuas yog hais txog hnub kawg ntawm kev puas tsuaj loj. Cov ntawv dawb ceev qhia txog txoj hauv kev ntawm lub sijhawm phem. Lawv yuav raug cim los ntawm ntau cataclysms, upheavals uas yuav cuam tshuam rau tag nrho lub ntiaj teb. Thaum lub sijhawm nyuaj no pib, ib tug tub los saum ntuj los yuav tshwm sim hauv ntiaj teb, hu ua tus hmuv taw qhia ntawm lub siab phem. Nws yuav coj tib neeg, coj tib neeg mus rau kev kov yeej kev tsaus ntuj. Thaum kev sib ntaus sib tua dhau mus, kev ua siab zoo yuav kav hauv ntiaj teb rau ib txhiab xyoo, thiab tib neeg yuav nyob tsis muaj kev ntshai tuag. Lawv yuav kav ib tug tub los saum ntuj los. Thaum xyoo txhiab los txog rau qhov kawgnws yog lub sijhawm rau kev sib ntaus sib tua zaum kawg. Nws yog qhov no uas yuav tso cai rau lub teeb kom yeej qhov kawg thiab tsis muaj kev vam meej. Tom qab ntawd, raws li cov neeg ua raws li cov lus qhuab qhia, peb lub ntiaj teb yuav hloov pauv tag nrho, thiab txhua tus neeg uas tau tuag ua ntej yuav rov qab los muaj txoj sia. Txij no mus, tib neeg yuav tau txoj sia nyob mus ib txhis thiab txoj kev zoo siab uas nyob mus ib txhis.

Zoroastrianism tus tsim kev ntseeg
Zoroastrianism tus tsim kev ntseeg

xav paub

Qhov tshwm sim ntawm Zoroastrianism, kev ntseeg ntau heev nyob rau hauv lub ntiaj teb thaum ub, yog hnub tim hauv qee cov ntaub ntawv tshawb fawb kwv yees li thawj xyoo txhiab xyoo ua ntej pib ntawm lub sijhawm tam sim no. Cov kws tshawb fawb ntseeg tias qhov kev taw qhia no feem ntau cuam tshuam rau txoj kev ntseeg Vajtswv tsim, kho cov Judaism. Zoroastrianism raug suav hais tias los ntawm ntau tus los ua ib qho ntawm feem cuam tshuam Mithraism. Nietzsche, uas ib zaug tau mob siab rau ntau lub zog rau kev kawm txog kev ntseeg thaum ub, tau lees paub tias nws yog Zarathustra uas yog thawj tus nkag siab tias kev sib ntaus sib tua ntawm qhov zoo thiab qhov phem tuaj yeem yog lub zog uas tso cai rau koj los tswj cov kev loj hlob ntawm lub zog. xwm txheej. Los ntawm keeb kwm, peb paub tias thaum muaj hnub nyoog nees nkaum xyoo, yav tom ntej tus txiv neej nto moo ntiaj teb rau ntau txhiab xyoo tau ua pov thawj tias yog ib tug tub rog uas tsis muaj peev xwm, muaj peev xwm yug nyuj thiab ua pov thawj zoo.

Txawm tias niaj hnub no tsis muaj qhov zais cia rau leej twg tias Zoroastrianism yog kev ntseeg ntawm lub ntiaj teb thaum ub, uas tau tswj hwm thaj chaw ntawm Central Esxias lub sijhawm ntev heev, thaum xub thawj nws tsis pom tseeb tias kev vam meej tuaj txog. Thaum xub thawj, tus yaj saub tsis tau txais kev lees paub hauv nws qhov chaw nyob. Nws txiav txim siab mus ncig. Nws paub tias Zarathustrataug kev ncig thaj chaw uas Afghanistan thiab Kyrgyzstan nyob niaj hnub no, tau mus xyuas thaj av uas tam sim no koom nrog Pakistan. Nws tshwm sim tias Vishtaspa nyiam Zarathustra thiab nws cov lus qhia. Tus thawj coj tau txhawb nqa cov tswv yim ntawm tus xibhwb hluas, thiab kev qhia tau lees paub ntawm lub xeev. Txij thaum ntawd los, Persian faj tim teb chaws tau ua raws li Zoroastrianism, uas ua rau tag nrho cov cheeb tsam sab hnub poob Iranian loj xws li hluav taws.

Kev ntseeg thiab kev ntseeg

Xav tau thiab yav dhau los kev ntseeg dav dav ntawm Persians - Zoroastrianism - thiab niaj hnub no tseem ceeb rau qee thaj chaw. Kev qhia ntawm tus yaj saub nyob hauv Indian, Iranian thaj chaw. Cov neeg no tseem ntseeg tias qhov kub thiab txias, qhov kaj yog tsim los ntawm Vajtswv lub siab tshaj plaws, thiab qhov txias thiab qhov tsaus ntuj yog qhov tsim ntawm lub zog phem. Lawv ntseeg ruaj nreeg tias kev sib ntaus sib tua ntawm cov menyuam ntxaib tab tom ze, thiab hnub ntawm kev sib ntaus sib tua loj yuav los sai sai. Coob leej ntseeg hais tias ib tug xeeb leej xeeb ntxwv ntawm ib tug yaj saub thaum ub yuav tshwm sim sai sai, uas yuav pab tau kom yeej. Raws li cov neeg ntseeg hauv Zoroastrianism, kev sib txawv tsis tuaj yeem tuaj ua ke, thiab peb lub ntiaj teb, uas yog kev sib ntaus sib tua ntawm ob tug kwv tij, yuav hloov sai sai. Adherents ntawm cov lus qhuab qhia no faib tag nrho cov tib neeg mus ua tub qhe ntawm qhov zoo thiab phem. Kev lig kev cai, hauv Zoroastrianism, nws yog tus txiv neej uas yog qhov chaw ntawm kev ntseeg.

Raws li pom tau los ntawm ntau qhov kev piav qhia ntawm kev ntseeg, Zoroastrianism xav kom nws cov tub qhe siv zog los txo qhov phem hauv peb lub ntiaj teb. Txhawm rau kom muaj peev xwm kov yeej qhov tsaus ntuj hauv koj tus ntsuj plig, koj yuav tsum ua kom huv - ob leeg ntawm sab ntsuj plig thiab lub cev. Txhua tus neeg uas ua raws li cov lus qhia ntawm Zarathustra yuav tsum ua siab ncaj rau nws tsev neeg, ua raws li txoj cai ntawm lub xeev,siv zog ua qhov zoo thiab zam kev phem.

kev ntseeg zoroastrianism lub tswv yim tseem ceeb
kev ntseeg zoroastrianism lub tswv yim tseem ceeb

Tus cwj pwm thiab cov cim

Lub ntsiab lus ntawm Zoroastrianism, kev ntseeg yog qhov xav tau hauv lub sijhawm qub, yog kev huv huv thiab kev kov yeej ntawm lub teeb - thiab rau qhov no txhua tus neeg yuav tsum ua txhua yam lawv ua tau. Txij li thaum lub cim tseem ceeb yog lub teeb, qhov tseem ceeb ritual attribute nyob rau hauv kev qhia nyob rau hauv kev txiav txim siab yog hluav taws. Qhov tseeb, qhov no yog lub embodiment ntawm Vajtswv lub ntsiab lus nyob rau hauv lub ntiaj teb no lub cev. Qhov hluav taws kub yog qhov muab txoj sia uas ua rau tib neeg tsis yog qhov kaj xwb, tab sis kuj muaj kev sov siab. Tag nrho cov ntseeg kho tej hluav taws nrog kev hwm zoo. Cov tuam tsev ua los ntawm cov neeg ntseeg ntawm Zoroastrianism feem ntau hu ua tuam tsev ntawm hluav taws. Ntau lub tsev no muaj qhov tshwj xeeb dawb ceev qhov chaw uas hluav taws kub hnyiab tau ntau pua xyoo, thiab qee qhov rau ntau txhiab xyoo.

Nyob rau hauv ntau txoj kev, tej zaum yog vim li no kev lig kev cai, cov adherents ntawm cov lus qhuab qhia nyob rau hauv nqe lus nug yog suav hais tias yog hluav taws pe hawm. Nyob rau tib lub sijhawm, nws yuav tsum nco ntsoov tias Zoroastrianism - kev ntseeg ntawm lub hwj chim ntawm Sassanids, Persians thaum ub, Hindus - yog ib qho kev ntseeg uas tsis tsuas yog hluav taws raws li ib qho tseem ceeb yog suav tias yog qhov zoo. Cov neeg uas ua raws li cov lus qhuab qhia no xav txog tag nrho cov ntsiab lus tsis raug cai. Yog vim li no thiaj li tsis muaj peev xwm faus tus neeg tuag hauv av. Hloov chaw, Zoroastrians tso cov neeg tuag rau saum cov pej thuam tshwj xeeb. Niaj hnub no, cov neeg uas ua raws li kev ntseeg no tuaj yeem muab faus rau hauv cov pob zeb ua vaj tse, nruab kom lub cev tsis txhob kov av, dej.

Raws li cov kws tshawb fawb tau hais, niaj hnub no Zoroastrianism yog nkag tau thiab xaiv los ntawm cov neeg uas xav ua.kev loj hlob ntawm tus kheej thiab kev loj hlob ntawm sab ntsuj plig. Lwm tus pom qhov kev taw qhia yog txoj hauv kev los txhim kho lawv tus kheej.

nag hmo, hnub no, tag kis

Txog vim li cas Zoroastrianism tsis tau dhau los ua kev ntseeg hauv ntiaj teb, kev tsis sib haum xeeb ntawm cov kws tshawb fawb tau mus ntev, thiab muaj ntau yam laj thawj. Txawm li cas los xij, raws li qee qhov, nws tsuas yog ib qho teeb meem ntawm lub sijhawm: nyob rau hauv xyoo tas los no, cov kev taw qhia tau rov qab nyiam cov neeg tuaj saib. Ib txhia hais tias qhov teeb meem tseem ceeb yog tsis yog txhua tus muaj peev xwm imbue lub tswv yim ntawm kev txhim kho tus kheej, thaum lwm tus ntseeg tias nws tsuas yog siv sij hawm me ntsis ntxiv. Raws li paub los ntawm cov ntaub ntawv txheeb cais, tam sim no muaj txog 200 txhiab tus neeg ua raws li txoj kev ntseeg no hauv peb lub ntiaj teb. Cov zej zog me me uas muaj nyob hauv cov tebchaws Esxias tau txais kev coj noj coj ua ntawm proto-Indo-Iranians. Cov ceg ntoo uas twb muaj lawm tam sim no muaj qhov sib txawv me me, thaum lub ntsiab lus tseem zoo ib yam.

Ib qho tshwj xeeb ntawm Zoroastrianism yog tias txhua tus muaj cai xaiv lawv sab. Ib tug neeg tuaj yeem ua raws li qhov zoo lossis xaiv qhov phem rau nws tus kheej. Nyob rau tib lub sijhawm, txhua tus yuav tau txais txiaj ntsig zoo rau qhov nws tau ua thiab xav. Hauv ntau txoj kev, Zoroastrianism tau dhau los ua lub hauv paus ntawm kev ntseeg niaj hnub ntiaj teb. Raws li ntau tus, nws tau txhawb cov kab lis kev cai ntawm ntau haiv neeg. Los ntawm txoj kev, Xyoo Tshiab tam sim no, ua kev zoo siab hauv Iran, tshwm sim ua tsaug rau Zarathustra cov lus qhia.

zoroastrianism ib nyuag piav qhia txog kev ntseeg
zoroastrianism ib nyuag piav qhia txog kev ntseeg

Dab tsi cuam tshuam?

Hauv 637, lub nroog Ctesiphon raug ntes los ntawm cov tub rog Arab, thiab nyob ib ncig ntawm 651, yuav luag tag nrho Iran twb nyob rau hauv lawv txoj cai. Ntau yam zoo liCov kws tshawb fawb ntseeg tias qhov no piav qhia txog kev poob ntawm Zoroastrianism. Txawm hais tias niaj hnub no qee qhov echoes ntawm qhov kev qhia ntawd tuaj yeem pom nyob rau hauv txhua hnub nuances, thaum lub sij hawm ntawm kev kov yeej no, cov txheej txheem sau ntawv tshiab thiab cov kev xav tau raug yuam rau cov neeg Iran. Yog hais tias ua ntej qhov kev tawm tsam ntawm Arab Caliphate, Zoroastrianism yog ib tug ntawm cov muaj zog contenders rau lub luag hauj lwm ntawm lub ntiaj teb no tseem ceeb lees txim, xws li kev puas tsuaj loj rau cov kab lis kev cai ntawm cov bearers yuav tsis tau tab sis cuam tshuam rau yav tom ntej ntawm cov lus qhuab qhia. Txawm tias nyob rau hauv Iran, tsawg tus neeg, nyob rau hauv lub hwj chim ntawm invaders, ua raws li cov qub kev ntseeg, emigration tshuav nws tsis zoo imprint. Maj mam, kev sib yuav pib los ntawm cov neeg sawv cev ntawm kev ntseeg sib txawv, thiab nws tshwm sim tias cov menyuam yaus hauv cov tsev neeg no feem ntau tau mus rau Islam.

Ntau lub chaw rau kev khaws cov kab lig kev cai muaj peev xwm tiv thaiv lawv txoj kev ntseeg thiab kev coj noj coj ua. Piv txwv li, nyob rau hauv lub nroog ntawm Yazd, adherents ntawm Zoroastrianism nyob, ib txwm npaj txhij rau raids. Txhua lub tsev ntawm no zoo ib yam li lub fortress uas muaj puv npo, thiab lawv tau raug tsim los rau kev tiv thaiv lawv txoj kev ntseeg. Nws yog ib qho tsim nyog sau cia tias Yazd tau paub ntev los lawm: thawj cov neeg ncig tebchaws European uas tau tuaj ntawm no tom qab tau qhia rau lawv cov neeg txheeb ze txog qhov zoo nkauj huv ntawm qhov chaw.

Pom zoo: