Logo hmn.religionmystic.com

Kev taw qhia ntawm Protestantism. Lub tswvyim thiab lub tswv yim tseem ceeb ntawm Protestantism

Cov txheej txheem:

Kev taw qhia ntawm Protestantism. Lub tswvyim thiab lub tswv yim tseem ceeb ntawm Protestantism
Kev taw qhia ntawm Protestantism. Lub tswvyim thiab lub tswv yim tseem ceeb ntawm Protestantism

Video: Kev taw qhia ntawm Protestantism. Lub tswvyim thiab lub tswv yim tseem ceeb ntawm Protestantism

Video: Kev taw qhia ntawm Protestantism. Lub tswvyim thiab lub tswv yim tseem ceeb ntawm Protestantism
Video: Npau Suav li no Txhob coj mus tham qhia luag lwm tus 2024, Lub Xya hli ntuj
Anonim

Protestantism yog ib qho ntawm sab ntsuj plig thiab kev nom kev tswv, nws yog cov ntseeg ntau yam. Nws cov tsos yog ncaj qha ntsig txog kev txhim kho ntawm Kev Hloov Kho, uas tau pib tom qab kev sib cais hauv lub Koom Txoos Roman Catholic. Cov lus qhia tseem ceeb ntawm Protestantism: Calvinism, Lutheranism, Anglicanism thiab Zwinglianism. Txawm li cas los xij, kev tawg ntawm cov lus lees txim no tau mus tas li rau ntau pua xyoo.

Hnub yug ntawm Protestant

Qhov tshwm sim ntawm Kev Hloov Kho hauv Tebchaws Europe tau tshwm sim los ntawm kev tsis txaus siab ntawm kev coj tsis ncaj ntawm cov ntseeg thiab kev tsim txom ntawm lawv txoj cai los ntawm ntau tus thawj coj ntawm lub Koom Txoos Catholic. Tag nrho cov teeb meem no tau raug txim tsis yog los ntawm cov neeg pious yooj yim xwb, tab sis kuj los ntawm pej xeem cov duab, cov kws tshawb fawb theological.

Cov tswv yim ntawm Protestantism thiab Kev Hloov Kho tau tshaj tawm los ntawm cov xibfwb ntawm Oxford thiab Prague University J. Wycliff thiab Jan Hus, uas tawm tsam kev tsim txom ntawm cov pov thawj thiab kev quab yuam ntawm Pope, raug rau Askiv. Lawv nug txog txoj caitxiv plig zam txim rau tej kev txhaum, tsis lees txais lub tswv yim ntawm qhov tseeb ntawm lub cim nco txog, ntawm kev hloov lub khob cij rau hauv tus Tswv lub cev.

Martin Luther tshaj tawm kev tawm tsam
Martin Luther tshaj tawm kev tawm tsam

Jan Hus tau thov kom lub tsev teev ntuj tso nyiaj txiag ntau, muag txoj haujlwm, tawm tswv yim tshem tawm cov txiv plig ntawm ntau txoj cai, suav nrog kev sib koom ua ke nrog cawv. Rau nws cov tswv yim, nws tau tshaj tawm tias yog ib tug neeg phem thiab raug hlawv hauv 1415 ntawm ceg txheem ntseeg. Txawm li cas los xij, nws lub tswv yim tau khaws los ntawm Hussite cov thwjtim, uas txuas ntxiv nws txoj kev tawm tsam thiab ua tiav qee txoj cai.

cov lus qhia tseem ceeb thiab cov duab

Tus tsim ntawm Protestantism, uas ua haujlwm thawj zaug hauv Tebchaws Yelemees thiab Switzerland, yog Martin Luther (1483-1546) Muaj lwm tus thawj coj: T. Müntzer, J. Calvin, W. Zwingli. Cov ntseeg Catholic tshaj plaws, tau pom ntau xyoo cov khoom kim heev thiab kev ua phem uas tau tshwm sim ntawm cov txiv plig siab dua, pib tawm tsam, thuam lawv rau lawv tus cwj pwm zoo rau cov qauv ntawm kev ntseeg lub neej.

Cov thawj coj ntawm Protestantism
Cov thawj coj ntawm Protestantism

Raws li cov neeg tsim ntawm Protestantism, qhov kev tawm tsam tshaj plaws ntawm lub tsev teev ntuj txoj kev xav kom muaj txiaj ntsig yog kev ua siab dawb, uas tau muag rau nyiaj rau cov neeg ntseeg. Lub ntsiab lus ntawm cov Protestants yog kev kho dua tshiab ntawm cov kab lig kev cai ntawm lub tsev teev ntuj thaum ntxov thiab kev nce hauv txoj cai ntawm Vaj Lug Kub Npaiv Npaum (Pib Vaj Lug Kub Npaiv Npaum), lub koom haum ntawm pawg ntseeg txoj cai thiab kev muaj nyob ntawm cov pov thawj thiab Pope nws tus kheej, ua ib qho nruab nrab ntawm cov pab yaj thiab Vajtswv, raug tsis lees paub. Nov yog thawj qhov kev coj ntawm Protestantism tshwm sim - Lutheranism, tshaj tawm los ntawm Martin Luther.

Definition and basic postulates

Protestantism yog ib lo lus muab los ntawm Latin kev tawm tsam (kev tshaj tawm, kev lees paub, kev tsis pom zoo), uas yog hais txog cov pawg ntseeg uas tau tshwm sim los ntawm Kev Hloov Kho. Kev qhia yog raws li kev sim nkag siab phau Vajlugkub thiab Tswv Yexus, txawv ntawm cov ntseeg qub.

Protestantism yog ib qho kev cai dab qhuas nyuaj thiab suav nrog ntau cov lus qhia, lub ntsiab yog Lutheranism, Calvinism, Anglicanism, muaj npe tom qab cov kws tshawb fawb uas tau tshaj tawm cov tswv yim tshiab.

Cov lus qhia ntawm Protestantism
Cov lus qhia ntawm Protestantism

Kev qhia classical ntawm Protestantism muaj 5 cov lus qhia yooj yim:

  1. Vajtswv yog tib txoj kev qhia kev ntseeg uas txhua tus ntseeg tuaj yeem txhais tau nws tus kheej.
  2. Txhua yam ua tau ncaj ncees los ntawm kev ntseeg ib leeg, txawm tias zoo los tsis yog.
  3. Kev cawmdim yog ib lub txiaj ntsim zoo los ntawm Vajtswv rau tib neeg, yog li ntawd tus ntseeg nws tus kheej cawm tsis tau nws tus kheej.
  4. Cov neeg tawm tsam tsis lees paub Vajtswv Leej Niam thiab cov neeg ntseeg hauv txoj kev cawm seej thiab pom nws tsuas yog los ntawm kev ntseeg hauv Tswv Yexus xwb. Cov txiv plig tsis tuaj yeem ua tus neeg nruab nrab ntawm Vajtswv thiab pab yaj.
  5. Tus txiv neej hwm thiab qhuas Vajtswv nkaus xwb.

Txhua ceg ntawm Protestantism muaj qhov sib txawv ntawm kev tsis lees paub ntawm Catholic dogmas thiab cov ntsiab lus ntawm lawv txoj kev ntseeg, kev lees paub ntawm qee lub cim nco txog, thiab lwm yam.

Lutheran (Evangelical) Lub Koom Txoos

Qhov pib ntawm qhov kev coj ntawm Protestantism yog muab los ntawm M. Luther cov lus qhia thiab nws phau Vajlugkub txhais lus los ntawm Latin rau hauv German, kom txhua tus ntseeg taunyeem cov ntawv thiab muaj koj tus kheej xav thiab txhais ntawm nws. Nyob rau hauv cov lus qhuab qhia tshiab kev cai dab qhuas, lub tswv yim tau muab tso rau pem hauv ntej ntawm subordination ntawm pawg ntseeg mus rau lub xeev, uas aroused txaus siab thiab muaj koob meej ntawm German vajntxwv. Lawv tau txhawb nqa cov kev hloov kho, lawv tsis txaus siab rau kev them nyiaj loj rau Pope thiab nws txoj kev sim cuam tshuam hauv kev nom kev tswv ntawm European lub xeev.

German phau Vajlugkub
German phau Vajlugkub

Lutherans hauv lawv txoj kev ntseeg lees paub 6 phau ntawv sau los ntawm M. Luther "Lub Augsburg Confession", "Phau Ntawv Concord" thiab lwm yam, uas tau teeb tsa lub ntsiab dogmas thiab cov tswv yim txog kev txhaum thiab nws txoj kev ncaj ncees, hais txog Vajtswv, Lub Koom Txoos thiab lub cim nco txog.

Dav dav hauv lub teb chaws Yelemees, Austria, Scandinavian lub teb chaws, thiab tom qab - hauv Asmeskas. Nws lub hauv paus ntsiab lus tseem ceeb yog "kev ncaj ncees los ntawm kev ntseeg"; ntawm kev cai dab qhuas lub cim nco txog, tsuas yog kev cai raus dej thiab kev coj noj coj ua xwb. Phau Vajlugkub suav hais tias tsuas yog qhov qhia txog qhov tseeb ntawm kev ntseeg. Cov pov thawj yog cov xibhwb uas qhia Vajtswv txoj kev ntseeg, tiam sis tsis sawv saum cov parishioners. Lutherans kuj xyaum ua kev lees paub, kab tshoob kev kos, kev pam tuag thiab kab ke.

Martin Luther hais rau cov pov thawj
Martin Luther hais rau cov pov thawj

Tam sim no muaj txog 80 lab tus neeg koom nrog lub Koom Txoos Anglican hauv ntiaj teb thiab 200 lub koom txoos ua haujlwm.

Calvinism

Lub teb chaws Yelemees yog thiab tseem yog lub txaj ntawm kev hloov pauv hloov pauv, tab sis tom qab ntawd lwm qhov kev tshwm sim hauv Switzerland, uas tau muab faib ua pawg ywj pheej raws li lub npe dav dav ntawm pawg ntseeg ntawm Kev Hloov Kho.

Ib qho ntawm cov dej ntws ntawm Protestantism yog Calvinism, uas suav nrog kev hloov kho thiabLub tsev teev ntuj Presbyterian, txawv ntawm Lutheranism nyob rau hauv nws ntau rigidity ntawm views thiab gloomy sib xws, uas yog cov yam ntxwv ntawm lub Nrab Hnub nyoog kev ntseeg.

Qhov txawv ntawm lwm pawg Protestant:

  • Vajluskub Vajluskub raug lees paub tias yog lub hauv paus nkaus xwb, txhua lub koom txoos pawg sablaj suav tias tsis tsim nyog;
  • monasticism raug tsis lees paub, vim Vajtswv tsim cov poj niam thiab txiv neej rau lub hom phiaj ntawm kev yug tsev neeg thiab muaj menyuam;
  • lub koom haum ntawm kev cai dab qhuas tau raug tshem tawm, suav nrog suab paj nruag, tswm ciab, icons thiab cov duab kos hauv pawg ntseeg;
  • lub tswv yim ntawm kev ua ntej yog muab tso rau pem hauv ntej, lub hwj chim ntawm Vajtswv thiab nws lub hwj chim tshaj lub neej ntawm tib neeg thiab lub ntiaj teb, muaj peev xwm ntawm nws txoj kev rau txim los yog kev cawmdim.
Lub tsev teev ntuj Protestant
Lub tsev teev ntuj Protestant

Hnub no, Cov tsev teev ntuj hloov kho nyob hauv tebchaws Askiv, ntau lub tebchaws nyob sab Europe thiab Tebchaws Meskas. Xyoo 1875, "Lub Koom Txoos Kev Koom Tes Hauv Ntiaj Teb ntawm Kev Hloov Kho" tau tsim, uas koom ua ke 40 lab tus ntseeg.

Jean Calvin thiab nws phau ntawv

Calvinism cov kws tshawb fawb hais txog qhov sib txawv ntawm Protestantism. Tag nrho cov kev hloov kho cov tswv yim tau tsim tawm hauv cov lus qhia ntawm nws tus tsim, uas kuj pom nws tus kheej ua ib tus pej xeem. Tshaj tawm nws cov hauv paus ntsiab lus, nws tau los ua tus thawj coj ntawm lub nroog Geneva, qhia txog nws lub neej ntawm kev hloov pauv, uas tau ua raws li cov cai ntawm Calvinism. Nws lub hwj chim hauv Tebchaws Europe tau ua pov thawj los ntawm qhov tseeb tias nws tau txais nws tus kheej lub npe "Geneva Pope".

Cov lus qhia ntawm J. Calvin tau muab tso rau hauv nws phau ntawv "Cov Lus Qhia Hauv Kev Ntseeg", "Gallican Confession", "Geneva Catechism", "Heidelbergcatechism”, thiab lwm yam. Kev hloov kho ntawm pawg ntseeg raws li Calvin muaj kev coj ncaj ncees, uas kuj tshwm sim los ntawm kev tsis ntseeg txog qhov txuj ci tseem ceeb.

John Calvin
John Calvin

Taw qhia txog Protestantism hauv tebchaws Askiv

Tus kws tshaj lij ntawm Kev Hloov Kho Kev Hloov Kho hauv Is Taws Nem yog Thomas Cranmer, Archbishop ntawm Canterbury. Kev tsim ntawm Anglicanism tau tshwm sim nyob rau hauv 2nd ib nrab ntawm lub xyoo pua 16th thiab txawv heev ntawm qhov tshwm sim ntawm Protestantism nyob rau hauv lub teb chaws Yelemees thiab Switzerland.

Kev hloov pauv hloov pauv hauv tebchaws Askiv tau pib los ntawm King Henry VIII, uas tau raug txwv tsis pub sib nrauj los ntawm nws tus poj niam los ntawm Pope. Lub sijhawm no, Askiv tab tom npaj pib ua tsov rog nrog Fabkis thiab Spain, uas yog qhov laj thawj nom tswv rau kev tawm tsam ntawm Catholicism.

Henry 8 thiab Catherine ntawm Aragon sib nrauj
Henry 8 thiab Catherine ntawm Aragon sib nrauj

Tus Vaj Ntxwv ntawm Askiv tshaj tawm lub koom txoos hauv tebchaws thiab txiav txim siab coj nws, ua rau cov txiv plig. Xyoo 1534, Parliament tshaj tawm kev ywj pheej ntawm lub Koom Txoos los ntawm Pope. Tag nrho cov monasteries nyob rau hauv lub teb chaws raug kaw, lawv cov cuab yeej raug xa mus rau lub xeev cov tub ceev xwm mus ntxiv lub treasury. Txawm li cas los xij, Catholic rites tau khaws cia.

Basic Anglicanism

Muaj ob peb phau ntawv uas yog lub cim ntawm kev ntseeg Protestant hauv tebchaws Askiv. Tag nrho cov ntawm lawv tau muab tso ua ke nyob rau hauv ib lub sij hawm ntawm confrontation ntawm ob txoj kev ntseeg nyob rau hauv kev tshawb fawb ntawm ib tug kev sib haum xeeb ntawm Rome thiab kev hloov kho nyob rau hauv teb chaws Europe.

Lub hauv paus ntawm Anglican Protestantism yog txoj haujlwm ntawm M. Luther "Lub Augsbrug Confession" kho los ntawm T. Cranmer, muaj cai "39 Tshooj" (1571), nrog rau "Phau Ntawv Thov Vajtswv", uas muab rau xaj ntawmkev pab los saum ntuj los. Nws tsab ntawv kawg tau pom zoo hauv xyoo 1661 thiab tseem yog lub cim ntawm kev sib koom ua ke ntawm cov neeg koom nrog txoj kev ntseeg no. Lub Anglican Catechism tsis tau txais nws qhov kawg version txog 1604

Anglicanism, piv nrog rau lwm thaj chaw ntawm Protestantism, tau dhau los ua ze tshaj rau Catholic kev lig kev cai. Nws kuj tseem suav tias phau Vajlugkub yog lub hauv paus ntawm cov lus qhuab qhia, cov kev pabcuam raug tuav ua lus Askiv, thiab qhov xav tau ntawm kev sib tham ntawm Vajtswv thiab tus txiv neej, uas tsuas yog tuaj yeem cawm tau los ntawm nws txoj kev ntseeg kev ntseeg, raug tsis lees paub.

Zwinglianism

Ib tus thawj coj ntawm Kev Hloov Kho hauv Switzerland yog Ulrich Zwingli. Tom qab tau txais kev kawm tiav qib siab hauv kev kos duab, los ntawm 1518 nws tau ua tus pov thawj hauv Zurich, thiab tom qab ntawd lub nroog pawg sab laj. Tom qab tau ntsib E. Rotterdam thiab nws cov ntawv sau, Zwingli tuaj rau qhov kev txiav txim siab los pib nws txoj haujlwm hloov kho. Nws lub tswv yim yog tshaj tawm txoj kev ywj pheej ntawm pab yaj los ntawm lub hwj chim ntawm cov npis sov thiab cov neeg txiv plig tus thawj coj, tshwj xeeb tshaj yog tso tawm qhov kev thov kom tshem tawm cov lus cog tseg ntawm kev tsis sib haum xeeb ntawm cov pov thawj Catholic.

Nws txoj haujlwm "67 Cov Ntawv Teev Npe" tau luam tawm xyoo 1523, tom qab ntawd pawg thawj coj hauv nroog Zurich tau tsa nws ua tus tshaj tawm txog kev ntseeg tshiab Protestant thiab qhia nws hauv Zurich nrog lawv lub zog.

Ulrich Zwingli
Ulrich Zwingli

Kev qhia ntawm Zwingli (1484-1531) muaj ntau yam nrog Lutheran cov ntsiab lus ntawm Protestantism, lees paub qhov tseeb tsuas yog qhov lees paub los ntawm Vajluskub. Txhua yam uas cuam tshuam cov neeg ntseeg los ntawm kev nkag siab ntawm tus kheej, thiab txhua yam kev xav, yuav tsum raug tshem tawm ntawm lub tuam tsev. Vim li no, suab paj nruag thiab painting, lub Catholic pawg, es tsis txhobnws tau qhia cov lus qhuab qhia hauv phau Vajlugkub. Cov tsev kho mob thiab tsev kawm ntawv tau tsim nyob rau hauv lub monasteries kaw thaum lub sij hawm Reformation. Thaum kawg ntawm 16th-pib xyoo pua 17th, qhov kev txav no koom nrog Calvinism.

Baptism

Lwm cov kev coj ntawm Protestantism, uas tau tshwm sim nyob rau xyoo pua 17th hauv tebchaws Askiv, hu ua "Kev Cai Raus Dej". Phau Vajlugkub kuj suav hais tias yog lub hauv paus ntawm cov lus qhuab qhia, kev cawmdim ntawm cov neeg ntseeg tuaj yeem tuaj yeem tsuas yog muaj kev ntseeg txhiv dim ntawm Yexus Khetos. Hauv kev ua kev cai raus dej, qhov tseem ceeb tseem ceeb txuas nrog rau "kev txhawb siab ntawm sab ntsuj plig" uas tshwm sim thaum Vaj Ntsuj Plig Dawb Huv ua rau tib neeg.

Cov neeg ua raws li txoj kev cai Protestantism coj lub cim nco txog ntawm kev cai raus dej thiab kev coj noj coj ua: lawv raug suav hais tias yog kev cai dab qhuas uas pab koom nrog sab ntsuj plig nrog Khetos. Qhov txawv ntawm lwm yam kev cai dab qhuas kev qhia yog cov rite ntawm catechiment, uas mus los ntawm txhua tus neeg uas xav mus koom lub zej zog thaum lub sij hawm mus sib hais ntawm 1 xyoo, ua raws li kev cai raus dej. Tag nrho cov kev ua tiav cult tshwm sim me ntsis. Lub tsev ntawm lub tsev thov Vajtswv tsis zoo li lub tsev teev ntuj, nws kuj tsis muaj tag nrho cov kev cai dab qhuas cim thiab khoom.

Kev cai raus dej muaj thoob plaws ntiaj teb thiab hauv tebchaws Russia, muaj 72 lab tus ntseeg.

Tshem tawm ntawm tus ntoo khaub lig ntawm lub tsev teev ntuj
Tshem tawm ntawm tus ntoo khaub lig ntawm lub tsev teev ntuj

Adventism

Cov qauv no tau tshwm sim los ntawm Kev Cai Raus Dej hauv lub 30s ntawm lub xyoo pua 19th. Lub ntsiab feature ntawm Adventism yog qhov kev cia siab ntawm Yexus Khetos txoj kev los, uas yuav tsum tshwm sim sai sai no. Cov lus qhia muaj lub tswv yim eschatological ntawm kev puas tsuaj uas yuav tshwm sim hauv ntiaj teb, tom qab uas Tswv Yexus lub nceeg vaj yuav raug tsim tsa hauv lub ntiaj teb tshiab rau 1000 xyoo. Thiab tag nrho cov neegtuag, thiab tsuas yog Adventists yuav sawv rov los.

Cov qauv tau txais txiaj ntsig los ntawm lub npe tshiab "Seventh-Hnub Adventists", uas tau tshaj tawm hnub so rau hnub Saturday thiab "kev hloov kho kev noj qab haus huv" tsim nyog rau lub cev ntawm cov ntseeg rau kev sawv rov los tom ntej. Kev txwv tau qhia txog qee yam khoom: nqaij npuas, kas fes, cawv, luam yeeb, thiab lwm yam.

7th Hnub Adventists
7th Hnub Adventists

Nyob rau hauv Protestantism niaj hnub no, cov txheej txheem ntawm kev sib haum xeeb thiab kev yug ntawm cov lus qhia tshiab txuas ntxiv, qee qhov uas tau txais lub koom txoos xwm txheej (Pentecostals, Methodists, Quakers, thiab lwm yam). Txoj kev ntseeg no tau dhau los tsis yog nyob hauv Europe xwb, tab sis kuj nyob hauv Tebchaws Meskas, qhov chaw ntawm ntau pawg Protestant (Baptists, Adventists, thiab lwm yam) tau nyob.

Pom zoo: