Logo hmn.religionmystic.com

Qhov kev sim siab puas siab ntsws nto moo tshaj plaws ntawm tib neeg

Cov txheej txheem:

Qhov kev sim siab puas siab ntsws nto moo tshaj plaws ntawm tib neeg
Qhov kev sim siab puas siab ntsws nto moo tshaj plaws ntawm tib neeg

Video: Qhov kev sim siab puas siab ntsws nto moo tshaj plaws ntawm tib neeg

Video: Qhov kev sim siab puas siab ntsws nto moo tshaj plaws ntawm tib neeg
Video: Hnub twg nov suab qeej nruag / zaj nkauj kho siab thiab tu siab heev 2024, Lub Xya hli ntuj
Anonim

Cov kws tshawb fawb tau pib ua ntau yam kev sim siab nyob rau hauv nruab nrab ntawm lub xyoo pua 19th. Cov neeg uas ntseeg hais tias lub luag hauj lwm ntawm guinea npua nyob rau hauv xws li kev tshawb fawb yog muab tshwj xeeb rau cov tsiaj yog yuam kev. Cov neeg feem ntau dhau los ua neeg koom, thiab qee zaum raug tsim txom ntawm kev sim. Qhov twg ntawm cov kev sim no tau paub txog ntau lab tus neeg, poob rau hauv keeb kwm mus ib txhis? Xav txog cov npe uas muaj npe nrov tshaj plaws.

Kev sim siab ntsws: Albert thiab tus nas

Ib qho kev sim siab tshaj plaws ntawm ib puas xyoo dhau los tau ua los ntawm John Watson hauv xyoo 1920. Tus xibfwb no tau txais txiaj ntsig los ntawm nrhiav kev coj tus cwj pwm hauv kev puas siab puas ntsws, nws tau mob siab rau ntau lub sijhawm los kawm txog qhov xwm txheej ntawm phobias. Cov kev sim siab puas siab ntsws uas Watson tau ua, feem ntau, koom nrog kev soj ntsuam kev xav ntawm cov menyuam mos.

kev sim siab
kev sim siab

Ib zaug, ib tug me nyuam ntsuag Albert, uas thaum lub sij hawm sim pib, tau los ua tus koom nrog nws txoj kev kawm.tsuas yog 9 lub hlis. Siv nws tus piv txwv, tus xibfwb tau sim ua pov thawj tias muaj ntau yam phobias tshwm sim hauv tib neeg thaum ntxov. Nws lub hom phiaj yog ua kom Albert ntshai thaum pom nas dawb, uas tus menyuam nyiam ua si nrog.

Zoo li ntau qhov kev sim siab, ua haujlwm nrog Albert siv sijhawm ntev. Tau ob lub hlis, tus menyuam tau pom ib tus nas dawb, thiab tom qab ntawd lawv tau pom cov khoom pom zoo ib yam li nws (paj rwb, ib tug luav dawb, ib lub hwj txwv). Tom qab ntawd tus menyuam mos raug tso cai rov qab mus rau nws qhov kev ua si nrog nas. Thaum pib, Albert tsis xav ntshai, ua siab ntev nrog nws tham. Qhov xwm txheej hloov thaum Watson, thaum nws ua si nrog tus tsiaj, pib ntaus cov khoom hlau nrog rauj, ua rau lub suab nrov nrov tom qab tus menyuam ntsuag lub nraub qaum.

Vim li no, Albert thiaj ntshai kov nas, ntshai tsis ploj txawm tias nws tau ncaim tsiaj mus ib lis piam. Thaum tus phooj ywg qub rov tshwm sim rau nws, nws tawg rau hauv lub kua muag. Tus menyuam tau pom qhov tshwm sim zoo sib xws thaum nws pom cov khoom uas zoo li tsiaj. Watson tau ua pov thawj nws txoj kev xav, tab sis phobia tseem nyob nrog Albert rau lub neej.

Sib ntaus tawm tsam kev ntxub ntxaug

Tau kawg, Albert tsis yog tib tus menyuam uas raug kev sim siab phem. Piv txwv (nrog rau cov menyuam yaus) yog ib qho yooj yim hais, hais tias, ib qho kev sim ua xyoo 1970 los ntawm Jane Elliott, hu ua "Blue and Brown Eyes." Ib tug kws qhia ntawv, nyob rau hauv kev cuam tshuam ntawm kev tua neeg ntawm Martin Luther King Jr., tau txiav txim siab los ua qauv qhia rau nws pawg ntseeg txog qhov txaus ntshai ntawm kev ntxub ntxaug lwm haiv neeg.xyaum. Nws cov ntawv xeem yog cov tub ntxhais kawm qib peb.

psychological thwmsim rau tib neeg
psychological thwmsim rau tib neeg

Nws faib chav kawm ua pab pawg raws li xim ntawm lawv ob lub qhov muag (xim av, xiav, ntsuab), tom qab ntawd nws tau hais kom kho cov menyuam qhov muag xim av uas yog cov tswvcuab ntawm haiv neeg qis dua uas tsis tsim nyog hwm. Tau kawg, qhov kev sim ua rau tus kws qhia ntawv nws txoj haujlwm raug nqi, cov pej xeem tau npau taws heev. Hauv tsab ntawv npau taws uas hais rau tus xibhwb yav dhau los, tib neeg nug seb nws yuav ua li cas thiaj ua rau cov menyuam dawb ua siab phem.

Lub tsev loj cuj cuav

Nws yog qhov xav paub tias tsis yog txhua tus paub txog kev sim siab puas siab ntsws rau tib neeg tau pib xeeb tub li ntawd. Ntawm lawv, ib qho chaw tshwj xeeb yog nyob los ntawm kev kawm los ntawm Stanford University cov neeg ua haujlwm, uas tau txais lub npe "tsev loj cuj cuav". Cov kws tshawb fawb tseem tsis tau xav txog qhov kev puas tsuaj rau lub hlwb ntawm cov kev kawm yuav yog qhov kev sim "tsis muaj txim", ua rau xyoo 1971, sau los ntawm Philip Zimbardo.

Tus kws kho mob puas siab puas ntsws npaj los ntawm nws txoj kev tshawb fawb kom nkag siab txog kev sib raug zoo ntawm cov neeg uas tau poob lawv txoj kev ywj pheej. Txhawm rau ua qhov no, nws xaiv ib pawg tub ntxhais kawm tuaj yeem pab dawb, suav nrog 24 tus neeg koom, tom qab ntawd kaw lawv hauv qab daus ntawm cov kws qhia kev puas siab puas ntsws, uas yuav tsum tau ua haujlwm hauv tsev loj cuj. Ib nrab ntawm cov neeg tuaj yeem pab dawb tau txais lub luag haujlwm ntawm cov neeg raug kaw, cov seem ua tus saib xyuas.

psychological thwmsim ntawm tib neeg npe
psychological thwmsim ntawm tib neeg npe

Strikingly, nws tsis siv sijhawm ntev rau "cov neeg raug kaw" rauzoo li cov neeg raug kaw tiag. Tib cov neeg koom nrog hauv qhov kev sim, uas tau txais lub luag haujlwm ntawm cov neeg saib xyuas, tau pib ua kom pom kev txaus siab tiag tiag, tsim kev thab plaub ntau dua rau lawv pawg ntseeg. Qhov kev sim yuav tsum tau cuam tshuam ua ntej ntawm lub sijhawm kom tsis txhob muaj kev puas siab puas ntsws. Tag nrho, tib neeg nyob hauv "tsev loj cuj" tsuas yog ib lub lim tiam xwb.

Kev sim siab ntawm tib neeg feem ntau xaus kev nyuaj siab. Pov thawj ntawm no yog zaj dab neeg tu siab ntawm ib tug me nyuam tub hu ua David Reimer. Txawm tias thaum me nyuam mos, nws tau ua tsis tiav kev txiav kev txiav, vim tias tus menyuam yuav luag poob nws qhov noov. Qhov no tau txais txiaj ntsig los ntawm tus kws tshawb fawb txog kev puas siab puas ntsws John Money, uas tau ua npau suav ntawm kev ua pov thawj tias cov menyuam yaus tsis yog yug los ntawm cov tub thiab ntxhais, tab sis dhau los ua qhov tshwm sim ntawm kev loj hlob. Nws yaum cov niam txiv kom pom zoo rau tus menyuam qhov kev phais kho menyuam yaus thiab tom qab ntawd kho nws zoo li tus ntxhais.

Me tub David tau muab lub npe Brenda, txog thaum nws muaj 14 xyoos nws tsis tau paub tias nws yog txiv neej. Thaum hluas, tus tub tau muab tshuaj estrogen rau haus, cov tshuaj hormones yuav tsum ua kom lub mis loj hlob. Tom qab kawm qhov tseeb, nws coj lub npe Bruce, tsis kam ua ib tug ntxhais. Twb tau thaum laus lawm, Bruce tau ua haujlwm ntau yam, lub hom phiaj yog los kho cov cim ntawm lub cev ntawm kev sib deev.

Zoo li ntau lwm qhov kev sim siab puas siab ntsws, qhov no muaj qhov tshwm sim tsis zoo. Qee lub sij hawm, Bruce sim txhim kho nws lub neej, txawm tias tau sib yuav thiab tau txais nws tus poj niam cov menyuam. Txawm li cas los xij, kev puas siab puas ntsws los ntawmthaum yau tsis tau mus unnoticed. Tom qab ob peb qhov kev sim tua tus kheej tsis ua tiav, tus txiv neej tseem tswj hwm nws tus kheej, nws tuag thaum muaj hnub nyoog 38. Lub neej ntawm nws niam nws txiv, uas raug kev txom nyem los ntawm dab tsi tshwm sim nyob rau hauv tsev neeg, tig mus rau puas. Txiv muab cawv, niam kuj tua tus kheej.

Ntxhais lus ruam

Daim ntawv teev cov kev sim siab puas siab ntsws uas cov menyuam tuaj koom yog tsim nyog txuas ntxiv mus. Xyoo 1939, Xib Fwb Johnson, nrog kev txhawb nqa ntawm cov tub ntxhais kawm tiav, Maria, tau txiav txim siab los ua ib qho kev kawm nthuav. Tus kws tshawb fawb tau teeb tsa nws tus kheej lub hom phiaj ntawm kev ua pov thawj tias cov niam txiv uas "qhia" lawv cov menyuam tias lawv yog cov neeg hais lus feem ntau yog rau kev liam rau kev hais lus rau menyuam yaus.

psychological thwmsim ntawm tib neeg piv txwv
psychological thwmsim ntawm tib neeg piv txwv

Yuav ua txoj kev kawm, Johnson tau sib sau ua ke ntau dua nees nkaum cov menyuam yaus los ntawm cov chaw zov menyuam ntsuag. Cov neeg koom nrog hauv qhov kev sim tau hais tias lawv muaj teeb meem nrog kev hais lus, uas tsis muaj tseeb. Yog li ntawd, yuav luag txhua tus txiv neej tau thim rov qab rau hauv lawv tus kheej, pib zam kev sib txuas lus nrog lwm tus, lawv tau tsim kev hais lus tsis txaus ntseeg. Tau kawg, tom qab qhov kawg ntawm txoj kev kawm, cov menyuam yaus tau pab tshem tawm cov teeb meem hais lus.

Ntau xyoo tom qab ntawd, qee tus tswvcuab ntawm pawg cuam tshuam feem ntau los ntawm xibfwb Johnson qhov kev ua tau txais nyiaj ntau los ntawm Lub Xeev Iowa. Qhov kev sim siab phem tau ua pov thawj tias yog qhov ua rau muaj kev puas tsuaj loj rau lawv.

Milgram Experience

Lwm cov kev sim siab puas siab puas ntsws tau ua tiavneeg. Daim ntawv teev npe tsis tuaj yeem suav nrog kev kawm nto moo, uas tau ua nyob rau xyoo pua dhau los los ntawm Stanley Milgram. Ib tug kws kho mob hauv Yale University tau sim kawm txog kev ua haujlwm ntawm cov txheej txheem ntawm kev xa mus rau txoj cai. Tus kws tshawb fawb sim nkag siab seb tus neeg puas muaj peev xwm ua tau yam txawv txawv rau nws, yog tus neeg uas yog nws tus thawj coj hais rau qhov no.

Cov neeg koom hauv qhov kev sim Milgram ua rau nws tus kheej cov tub ntxhais kawm uas saib xyuas nws. Ib tug ntawm cov tswv cuab (tus menyuam kawm ntawv) yuav tsum teb cov lus nug ntawm lwm tus, uas hloov ua tus kws qhia ntawv. Yog tias tus menyuam kawm ntawv tsis yog, tus kws qhia ntawv yuav tsum muab hluav taws xob rau nws, qhov no txuas ntxiv mus txog thaum cov lus nug xaus. Nyob rau tib lub sijhawm, tus neeg ua yeeb yam ua yeeb yam raws li cov tub ntxhais kawm, tsuas yog ua si qhov kev txom nyem los ntawm kev tau txais kev tso tawm tam sim no, uas tsis tau hais rau lwm tus neeg koom nrog hauv qhov kev sim.

daim ntawv teev cov kev sim puas siab puas ntsws
daim ntawv teev cov kev sim puas siab puas ntsws

Zoo li lwm yam kev sim siab ntawm tib neeg lub siab uas tau teev tseg hauv tsab xov xwm no, qhov kev paub ua tau zoo heev. Txoj kev tshawb no koom nrog 40 tus tub ntxhais kawm. Tsuas yog 16 ntawm lawv succumbed rau qhov kev thov ntawm tus neeg ua yeeb yam, uas tau thov kom tsis txhob ua rau nws poob siab rau qhov ua yuam kev, tus so tau ua tiav kev tso tawm, ua raws Milgram qhov kev txiav txim. Thaum lawv nug tias dab tsi ua rau lawv ua rau mob rau tus neeg txawv tebchaws, tsis xav tias nws tsis mob tiag tiag, cov tub ntxhais kawm tsis pom tias yuav teb li cas. Qhov tseeb, qhov kev sim pom qhov tsaus ntuj ntawm tib neeg qhov xwm txheej.

Landis Research

Tau thiab zoo ib yamntawm Milgram qhov kev paub ntawm kev sim siab rau tib neeg. Piv txwv ntawm cov kev tshawb fawb no muaj ntau heev, tab sis qhov nto moo tshaj plaws yog kev ua haujlwm ntawm Carney Landis, rov qab mus rau xyoo 1924. Tus kws kho kev puas siab puas ntsws xav txog tib neeg txoj kev xav, nws tau teeb tsa ntau qhov kev sim, sim txheeb xyuas cov yam ntxwv ntawm kev qhia ntawm qee tus cwj pwm txawv ntawm tib neeg.

Cov neeg tuaj yeem koom nrog hauv qhov kev sim no feem ntau yog cov tub ntxhais kawm, uas nws lub ntsej muag tau pleev xim rau cov kab dub, ua rau koj pom kev txav ntawm lub ntsej muag cov leeg zoo dua. Cov tub ntxhais kawm tau pom cov ntaub ntawv liab qab, yuam kom hnia cov khoom uas muaj cov ntxhiab tsw phem, thiab muab lawv txhais tes tso rau hauv lub nkoj uas muaj cov qav.

classical psychological kev sim
classical psychological kev sim

Qhov nyuaj tshaj plaws ntawm qhov kev sim yog tua nas, uas cov neeg koom tau raug txiav txim kom decapitate nrog lawv tus kheej txhais tes. Cov kev paub dhau los tau muab cov txiaj ntsig zoo, zoo li ntau lwm yam kev sim siab rau tib neeg, piv txwv ntawm koj tam sim no nyeem. Kwv yees li ib nrab ntawm cov neeg tuaj yeem pab dawb tsis kam ua raws li tus xibfwb txoj cai, thaum lwm tus tau ua haujlwm nrog. Cov neeg zoo tib yam, uas tsis tau pom dua ua ntej qhia kev ntshaw rau kev tsim txom tsiaj, ua raws li tus kws qhia ntawv, txiav cov nas uas muaj sia nyob. Txoj kev tshawb no tsis tau tso cai rau peb los txiav txim siab txog lub ntsej muag ntawm lub ntsej muag uas muaj nyob hauv txhua tus neeg, tab sis nws tau pom qhov tsaus ntuj ntawm tib neeg qhov xwm txheej.

Sib ntaus sib tua sib deev

Cov npe ntawm cov kev sim siab puas siab ntsws nto moo tshaj plaws yuav tsis ua tiav yam tsis muaj kev sim siab phem ua rau xyoo 1966. Nrov nyob rau hauv lub 60stau txais kev sib ntaus sib tua tiv thaiv kev sib deev, nws tsis muaj qhov zais cia tias tib neeg nyob rau hnub ntawd raug kev quab yuam los ntawm kev txaus siab rau cov tswv cuab ntawm tib poj niam txiv neej.

Kev sim xyoo 1966 tau ua rau ib pawg neeg uas xav tias muaj kev nyiam sib deev. Cov neeg koom nrog hauv qhov kev sim raug yuam kom saib cov duab liab qab nyiam poj niam txiv neej thaum raug rau txim rau nws nrog hluav taws xob shocks. Nws tau xav tias qhov kev coj ua no yuav tsum tsim kho hauv tib neeg kev tsis txaus siab rau kev sib raug zoo nrog cov tib neeg ntawm tib neeg poj niam txiv neej. Tau kawg, txhua tus tswv cuab ntawm pab pawg tau txais kev puas siab puas ntsws, ib tus ntawm lawv txawm tuag, tsis tuaj yeem tiv taus hluav taws xob ntau. Nws tsis tuaj yeem tshawb pom seb qhov kev paub tau cuam tshuam los ntawm kev coj tus cwj pwm ntawm kev sib deev.

Teenagers and Gadgets

Kev sim siab rau tib neeg hauv tsev feem ntau ua tiav, tab sis tsuas yog ob peb qhov kev sim no paub. Ib txoj kev tshawb fawb tau luam tawm ob peb xyoos dhau los, uas cov tub ntxhais hluas zoo tib yam tau tuaj yeem tuaj koom. Cov menyuam kawm ntawv tau hais kom tso tseg txhua yam khoom siv niaj hnub no rau 8 teev, suav nrog lub xov tooj ntawm tes, laptop, TV. Tib lub sijhawm, lawv tsis txwv tsis pub mus taug kev, nyeem, kos.

classic psychological thwmsim daim ntawv teev
classic psychological thwmsim daim ntawv teev

Lwm cov kev sim siab puas siab ntsws (hauv tsev) tsis tau qhuas cov pej xeem ntau npaum li qhov kev tshawb fawb no. Cov txiaj ntsig ntawm qhov kev sim tau pom tias tsuas yog peb ntawm nws cov neeg koom tuaj yeem tiv taus 8-teev "kev tsim txom". Qhov seem 65 "tawg", lawv muaj kev xav tawm ntawm txoj sia, lawvntsib kev ceeb ntshai. Cov menyuam yaus kuj yws txog cov tsos mob xws li kiv taub hau, xeev siab.

Cov nyhuv bystander

Ntxim qab kawg, kev ua txhaum loj heev tuaj yeem dhau los ua kev txhawb siab rau cov kws tshawb fawb uas ua cov kev sim siab puas siab ntsws. Nws yog ib qho yooj yim kom nco qab cov piv txwv tiag tiag, piv txwv li, qhov kev sim "Effect of the Witness", staged in 1968 by two professors. John thiab Bibb xav tsis thoob ntawm tus cwj pwm ntawm ntau tus neeg tim khawv uas saib kev tua tus ntxhais Kitty Genovese. Kev ua txhaum cai tau ua nyob rau hauv pem hauv ntej ntawm kaum ob tus neeg, tab sis tsis muaj leej twg sim txwv tus neeg tua neeg.

John thiab Bibb tau caw cov neeg tuaj yeem tuaj yeem siv sijhawm qee lub sijhawm hauv Columbia University auditorium, thov tias lawv txoj haujlwm yog los sau cov ntaub ntawv. Ob peb feeb tom qab, chav tsev tau muaj cov pa taws tsis zoo. Tom qab ntawd tib txoj kev sim tau ua nrog ib pawg neeg sib sau ua ke hauv tib chav. Tsis tas li ntawd, tsis txhob haus luam yeeb, cov ntaub ntawv nrog kev quaj thov tau siv.

Lwm cov kev sim siab puas siab ntsws, piv txwv uas tau muab rau hauv tsab xov xwm, yog qhov phem dua, tab sis qhov kev paub ntawm "Tshem Tawm ntawm cov neeg tim khawv" nrog rau lawv tau poob hauv keeb kwm. Cov kws tshawb fawb tau pom tias tus neeg uas nyob ib leeg yuav nrawm dua los nrhiav kev pab lossis muab ntau dua li ib pawg neeg, txawm tias muaj ob lossis peb tus neeg nyob hauv.

Nyob zoo ib tsoom niam txiv kwv tij neej tsas sawv daws

Nyob hauv peb lub tebchaws, txawm tias thaum lub sijhawm muaj nyob hauv Soviet Union, kev sim siab xav tau ua rau tib neeg. Lub USSR yog ib lub xeev uas tau ntau xyoo nws yog kev cai tsis sawv tawm ntawmneeg coob coob. Nws tsis yog qhov xav tsis thoob tias ntau qhov kev sim ntawm lub sijhawm ntawd tau mob siab rau kev kawm txog kev xav ntawm tus neeg nruab nrab kom zoo li txhua tus.

Cov menyuam yaus hnub nyoog sib txawv kuj tau los koom nrog kev tshawb fawb txog kev puas siab puas ntsws. Piv txwv li, ib pawg ntawm 5 tus menyuam raug hais kom sim ua mov nplej, uas tau kho zoo los ntawm txhua tus tswv cuab ntawm pab pawg. Plaub tus me nyuam tau noj porridge qab zib, ces nws yog qhov thib tsib tus neeg koom nrog, uas tau txais ib feem ntawm cov porridge tsis qab ntsev. Thaum cov txiv neej no nug seb lawv puas nyiam lub tais, lawv feem ntau tau teb cov lus pom zoo. Qhov no tshwm sim vim hais tias ua ntej tag nrho lawv cov phooj ywg qhuas porridge, thiab cov me nyuam xav ua zoo li lwm tus.

Ua rau menyuam yaus thiab lwm yam kev sim siab puas siab ntsws classic. Piv txwv li, ib pawg ntawm ob peb tus neeg koom tau hais kom lub npe dub pyramid dawb. Tsuas yog ib tug me nyuam tsis tau ceeb toom ua ntej, nws yog tus kawg uas tau nug txog cov xim ntawm cov khoom ua si. Tom qab mloog cov lus teb ntawm lawv cov phooj ywg, feem ntau ntawm cov menyuam yaus uas tsis tau ceeb toom paub tseeb tias lub pyramid dub yog dawb, yog li ua raws li cov neeg coob coob.

Kev sim nrog tsiaj

Tau kawg, kev sim kev puas siab puas ntsws classic tsis yog ua rau tib neeg nkaus xwb. Cov npe ntawm cov kev tshawb fawb siab uas tau ploj mus hauv keeb kwm yuav tsis ua tiav yam tsis tau hais txog qhov kev sim ntawm cov liab ua xyoo 1960. Qhov kev sim no hu ua "Tus ciav dej ntawm kev poob siab" los ntawm Harry Harlow.

Tus kws tshawb fawb tau xav txog qhov teeb meem ntawm tib neeg kev sib cais, nws tab tom nrhiav kev los tiv thaiv nws tus kheej. Hauv nws txoj kev tshawb fawb, Harlow tsis siv tib neeg, tab sisliab, los yog cov hluas ntawm cov tsiaj no. Cov menyuam mos raug coj mus deb ntawm lawv niam, kaw ib leeg hauv tawb. Cov neeg koom nrog hauv qhov kev sim tsuas yog cov tsiaj uas muaj kev xav nrog lawv niam lawv txiv yog qhov tsis ntseeg.

Cov menyuam mos liab, ntawm qhov kev ua phem ntawm tus xibfwb, tau siv sijhawm ib xyoos hauv lub tawb tsis tau txais qhov "ib feem" ntawm kev sib txuas lus. Yog li ntawd, feem ntau ntawm cov neeg raug kaw no tau tsim muaj kev puas siab puas ntsws. Tus kws tshawb fawb tau lees paub nws txoj kev xav tias txawm tias kev zoo siab thaum yau tsis cawm los ntawm kev nyuaj siab. Tam sim no, cov txiaj ntsig ntawm qhov kev sim tau lees paub tias yog qhov tsis tseem ceeb. Nyob rau xyoo 60s, tus xibfwb tau txais ntau tsab ntawv los ntawm cov neeg txhawb nqa tsiaj, ua rau kev txav mus los ntawm cov neeg sib tw rau txoj cai ntawm peb cov kwv tij me nrov dua.

Txoj kev nyuaj siab

Tau kawg, lwm qhov kev sim siab puas siab ntsws tau ua tiav ntawm cov tsiaj. Piv txwv li, xyoo 1966, qhov kev paub tsis meej pem tau tshwm sim, hu ua "Acquired Helplessness." Psychologists Mark thiab Steve siv dev hauv lawv cov kev tshawb fawb. Tsiaj txhu raug kaw rau hauv tawb, ces lawv raug mob nrog hluav taws xob shocks uas lawv tau txais tam sim ntawd. Maj mam, cov dev tau tsim cov tsos mob ntawm "tsis tau txais kev pab", uas ua rau muaj kev nyuaj siab hauv kev kho mob. Txawm tias tom qab lawv tau tsiv mus rau qhib tawb, lawv tsis tau khiav tawm ntawm qhov txuas ntxiv. Tsiaj txhu nyiam ua siab ntev rau qhov mob, ntseeg nws qhov kev tsis tuaj yeem.

Cov kws tshawb fawb tau pom tias tus cwj pwm ntawm dev muaj ntau txoj hauv kev zoo ib yam li tus cwj pwm ntawm cov neeg uas tshwm sim ua tsis tau ntau zaus hauv ib lossis lwm qhovkev ua. Lawv kuj pab tsis tau, npaj siab txais lawv txoj hmoov phem.

Pom zoo: